Tussen de gemeenten :

- Oudergem : 9 km², 32 871 inwoners ;

- Amerzgane : 700 km², 28 dorpen, 11 000 inwoners ;

- Aït Zineb : 575 km², 24 dorpen, 9 724 inwoners.

Dit gemeentelijk project, ondersteund door het preventiehuis, wordt volledig gefinancierd door het de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en dit via de Vereniging van de Stad en de gemeenten van het Brussels hoofdstedelijk gewest (VSGB).

Voorstelling van de drie gemeenten

Algemeen doel van het programma

Het programma heeft als doel bij te dragen aan de versterking van de Marokkaanse gemeenten in hun menselijk ontwikkelingsbeleid. Zo werkt het samenwerkingsprogramma aan het opbouwen van de vaardigheden van de partnergemeenten in de planning, monitoring en evaluatie van geïntegreerde en gecoördineerde sociale projecten ten behoeve van de burgers in het algemeen en de meest achtergestelde groepen in het bijzonder.

De eerste zorg van de mensen is om hun dagelijks leven te verbeteren. Marokko kent momenteel een periode van sociale evolutie. De mentaliteiten veranderen en de Marokkaanse lokale overheden worden echte partners van de plaatselijke burgerverenigingen. Het is namelijk in dit kader dat onze gemeente als ondersteuning optreedt en dit door het delen van haar ervaringen met de gemeentelijke ambtenaren uit het zuiden.

Oorsprong van het samenwerkingsprogramma

In 2007, stelt een Oudergemse gemeenteraadslid de preventiedienst voor om toe te treden tot het programma van Gemeentelijke internationale samenwerking (GIS) .

De gemeente Oudergem initieert contacten met verschillende actoren uit burgerverenigingen die actief zijn in het zuidelijk deel van Marokko. Deze hebben het gemeentebestuur van Oudergem verwezen naar de twee Marokkaanse gemeenten Amerzgane en Ait Zineb. Beide gemeenten vormden tot 1992 één geheel, maar hebben ondanks de administratieve splitsing een zeer dichte nabijheid gehouden.

Belangrijkste verwezenlijkingen van het programma

Het jaar 2007 werd geheel gewijd aan de onderhandelingen en de ondertekening van het samenwerkingsprotocol en de ondertekening van de specifieke overeenkomst betreffende de fase 2008-2012 van het programma.

In 2008 werd de dienst “sociale actie” opgericht in de twee Marokkaanse gemeenten. Deze oprichtingsfase werd voorafgegaan door een periode van definiëring van het concept zelf van sociale actie in een Marokkaanse leefomgeving, dewelke sterk afwijkt van wat in ons land wordt bedoeld met sociale actie.

In 2009 nestelt de dienst “sociale actie” zich een beetje meer in de gemeenten en worden de eerste contacten ondernomen met de burgerverenigingen. De dienst zorg immers voor het in kaart brengen van hun activiteiten en actiegebieden. Hetzelfde jaar begon ook de organisatie en de deelname van de ambtenaren aan een opleidingsprogramma die als doel heeft hun vaardigheden te versterken in het kader van de diensten die aan de bevolking worden aangeboden .

In 2010 bevinden de belangrijkste activiteiten zich in de voortzetting van het opleidingsprogramma dat het jaar ervoor van start ging.  Ambtenaren en burgerverenigingen worden opgeleid  in verschillende onderwerpen, zoals “sociale acties” , planificatietechnieken, en sociale diagnostiek.  Het voorbereidend werk voor de oprichting van een uitleendienst gaat van start.

Parallel aan de activiteiten van het programma, hebben de twee gemeenten hun gemeentelijk ontwikkelingsplan (CDP) ontwikkeld door middel van een programma ter ondersteuning van de gemeentelijke planning. Dit programma had als doel de institutionele rol van de gemeente in het proces van ruimtelijke ontwikkeling te versterken. Het schrijven van het PCD werd voorafgegaan door de ontwikkeling van een participatieve territoriale diagnose.

In 2011 wordt een uitleendienst geopend. De dienst biedt gratis sportmateriaal, opleidingsmateriaal aan lokale burgerverenigingen en, op deze manier, aan de inwoners van de twee gemeenten. Het beheer van deze nieuwe dienst gebeurt door de ambtenaren van dienst “sociale actie”. Het jaar werd ook gekenmerkt door de organisatie en deelname aan vier opleidingsmodules voor ambtenaren en burgerverenigingen.

In 2012 gaan de verschillende geplande opleidingen verder. De dienst “sociale actie” maakt ook kennis met aanbestedingstechnieken. Ze ontwikkelen alle stappen voor het opstellen van een oproep aan projecten, van het instellen van de selectiecriteria, tot het opstellen van de aankondiging en de selectiecriteria voor de jury. De oproep voor projecten heeft als doel de ondersteuning van burgerverenigingen die acties voorstellen in het kader van de strijd tegen schooluitval.

Deze eerste oproep tot projecten is een oefening en deze blijkt al snel stroef te gaan. De criteria zijn te vaag en de procedure te weinig omkadert. Dit heeft als gevolg dat de ambtenaren er niet in slagen hun rol van preselectie op zich te nemen.

Om transparant en eerlijk te blijven bij de toewijzing van geplande  € 20 000, werd besloten om het proces stop te zetten

In 2013, wordt de oproep voor projecten volledig aangepast en overwinnen de ambtenaren de tekortkomingen van de eerste versie. Het gekozen thema blijft de strijd tegen schooluitval. Op basis van op voorhand duidelijk omschreven criteria en na een volledig transparant uitgevoerd proces, krijgen acht verenigingen financiële steun voor de oprichting van hun voorgestelde projecten.

Voor het eerst ging de dienst over tot de redactie ven een jaarverslag en werd een tevredenheidsonderzoek verricht bij de gebruikers van de dienst “sociale acties”.

Het programma 2008-2012, dat verlengd werd tot in 2013, wordt beëindigd en de voorbereidingswerken voor de fase 2014-2016 gaan van start.

Helaas moest het programma noodgedwongen zijn activiteiten in 2014 opschorten en dit tot het begin van 2015. De oorzaak hiervan zijn de vertragingen bij het vrijmaken van middelen die zijn opgetreden als gevolg van de politieke crisis die België in die periode heeft gekend.

In maart 2015 wordt de fase 2014-2016 gelanceerd. Het grote project betreft de lancering van een tweede oproep voor projecten over hetzelfde thema als in 2013, de strijd tegen schooluitval. Dit jaar werd € 40 000 aan dit project gewijd.

Het programma voorziet eveneens de oprichting van een bibliotheek in de gemeente Aït Zineb, de voortzetting van de inspanningen op het gebied van opleiding en het begin van een vorm van sociale coördinatie binnen de gemeenten.

Enkele voorbeelden van geselecteerde projecten uit het oproep voor projecten van 2013 :

- Organisatie door de vereniging Al Amal van een sensibilisatiecampagne tegen schooluitval;

- Oprichting door de vereniging Aghbalou van een huiswerkbegeleiding voor de 200 leerlingen van het dorp van Tikirte ;

- Oprichting door de vereniging Annacer van een kleuterklas, die ervoor heeft gezorgd dat de 24 tot nu toe ongeschoolde kinderen uit het dorp van Taourirte, eindelijk naar school kunnen.

Enkele voorbeelden van de indirecte gevolgen van het partnerschap:

Voor de marokkaanse partners :

• Het verwerven van het vermogen om sociale actie in een Marokkaanse gemeente te conceptualiseren ;
• Organisatie van een tentoonstelling van artisanale producten geproduceerd door vrouwenverenigingen;
• Organisatie van een medische caravan;
• Oprichting van een bibliotheek / huiswerkbegeleidingslokaal in Amerzgane ;
• Aankoop van een voertuig voor schoolvervoer;
• Aankoop van een ziekenwagen ;
• ...

Voor de gemeente Oudergem :

• Culturele reis vous de vzw Seniors d’Auderghem (2012) ;

• Twee zelfgefinancierde projecten voor de jongeren van de educatieve cel  van het preventiehuis (CEMPA) (2011 en 2013)  ;
• Het onthaal in de lente 2015 van 23 kinderen uit een lagere school van Ouarzazate voor een schoolreis.

Contactpersonen

In België , Gemeente oudergem :

Saïd Benallel - sbenallel@oudergem.brussels

Julien Van Waes - jvanwaes@oudergem.brussels

In Marokko :

- Gemeente Amerzgane :
Zaina Ben Hsain - z.benhsain@live.fr

- Gemeente Aït Zineb :
Mohamed Chakir - chakirmoha@hotmail.com

Voorstelling van de drie gemeenten

Oudergem

Oudergem is een groene gemeente. Zij is gelegen in het zuidoosten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en telt 33 085 inwoners. Het Zoniënwoud beslaat een derde van het grondgebied. De bevolkingsdichtheid bedraagt 3676 inwoners/km².

De Gemeente Oudergem is hoofdzakelijk residentieel en haar economische activiteit is vooral gericht op de tertiaire sector (diensten en kantoren). Het gemiddeld inkomen per inwoner situeerd zich in het bovenste gemiddelde van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, terwijl ongeveer 14% van de bevolking werkloos is of leeft met het minimumloon. Oudergem dualiseerert zich aldus aanzienlijk en ondervindt dus steeds meer problemen afkomstig uit situaties van sociaal-economische precariteit.

Het partnerschap met de twee Marokkaanse gemeenten is een mogelijkheid voor gemeentelijke werknemers, en indirect voor de bevolking, van een openheid en een aanzienlijke verrijking.

Aït Zineb - Amerzgane

De gemeenten Amerzgane en Aït Zineb vallen onder de bevoegdheid van het arrondissement van Amerzgane in de Provincie van Ouarzazate, gelegen in de régio van de Sous Massa Draa.

De gemeente Aït Zineb bestaat uit 24 dorpen (douars), waarin 85 burgerverenigingen actief zijn.
De gemeente heet een oppervlakte van 575 km² en telt 10 078 inwoners. De bevolkingsdichtheid bedraagt er 17,5 inwoners/km².

De gemeente Amerzgane bestaat uit 28 dorpen (douars) waarin 60 burgerverenigingen actief zijn.

De gemeente heeft een oppervlakte van 700km² en telt 8900 inwoners. De bevolkingsdichtheid bedraagt er 12,7 inwoners / km².

Aangezien de twee buurgemeenten zijn, kennen zij bijna dezelfde geografische, klimatologische en sociaal-economische kenmerken.

De weinige verschillen betreffen het percentage aan actieve mensen. Dit cijfer is iets hoger in Aït Zineb waar het 38,3% bereikt, waarvan 14,1% van de vrouwen. In tegenstelling tot Amerzgane kent Ait Zineb een positieve demografische évolutie (0,21%). De gemeente negative bevoilkinsstijgging van Amerzgane kan worden verklaard door een relatief lage geboortecijfer en een intens mannelijke emigratie naar Casablanca, Marrakech en Agadir, evenals naar de nabijgelegen stad van Ouarzazate.

Ondanks de bijna volledige dekking van het grondgebied door de scholen, blijft de graad van analfabetisme zeer hoog (rond de 42,4%). De vrouwelijke bevolking is de meest getroffen.

De inwoners van beide steden zijn afkomstig uit de Berber stammen die van oudsher geïnstalleerd zijn in de nabijheid van de  rivieren om zich te richten op landbouwactiviteiten, pastorale veeteelt, ambachtelijke nijverheid en handel.

Landbouw en veeteelt zijn de belangrijkste activiteiten van de bevolking.

De twee gemeenten zijn de lokale autoriteiten van publiek recht, met rechtspersoonlijkheid en financiële autonomie. Ze worden elk geleid door een gemeenteraad verkozen door algemene verkiezingen. De raad regelt bij besluit alle zaken met betrekking tot de economische, sociale en culturele ontwikkeling van de gemeente. Zij voert, onder toezicht van het ministerie van Binnenlandse Zaken, de bevoegdheden uit die haar door de staat zijn overgedragen.

Elke gemeente telt vijftien gemeenteraadsleden, waaronder twee vrouwen.

De voorzitter van elke Raad wordt bijgestaan ​​voor het beheer van de gemeentelijke zaken door vier vice-presidenten en een secretaris.