Vandaag is de thermische isolatie van woningen een prioriteit geworden voor veel Brusselaars. Het doel van de wettelijke verplichtingen, zoals gedefinieerd in het BWLKE en opgenomen in het EPB-certificaat, is om het energieverbruik van gebouwen en daarmee de CO2-uitstoot te verminderen. Om dit te bereiken is het cruciaal om te beseffen dat goede isolatie helpt om thermisch comfort te garanderen, maar op zichzelf ons energieverbruik niet vermindert. Het is ons gedrag dat deze vermindering van het verbruik al dan niet in gang zet.

Een onderscheid maken tussen theoretisch en werkelijk verbruik

Het EPB-certificaat geeft een energieklasse aan op basis van gestandaardiseerde temperaturen en dus op basis van theoretisch verbruik. Het certificaat is zo ontworpen dat gebouwen met elkaar vergeleken kunnen worden zonder rekening te houden met gedrag. In de praktijk is het werkelijke verbruik vaak lager dan het theoretische verbruik dat wordt vermeld in de EPB-certificaten voor gebouwen met een slechte score. Studies in buurlanden hebben ook aangetoond dat de theoretische (financiële) winst die wordt verwacht, eerder wordt omgezet in een toename van het comfort en minder in een afname van het verbruik. De werkelijke financiële winst is dus lager dan de theoretische winst die in de EPB-certificaten wordt aangekondigd. Dit staat bekend als het rebound effect.

Als we dus niet goed op ons gedrag letten, zullen inspanningen om de isolatie te verbeteren ons thermisch comfort verhogen zonder dat ons energieverbruik daalt.

Dit is waar het begrip Slowheat een rol gaat spelen, waarbij gestreefd wordt naar thermisch comfort voor ons lichaam in plaats van een comforttemperatuur voor ons interieur.

Zich ontwennen aan een "gestandaardiseerd" comfort

In Brussel is het de strategie om huizen te isoleren en een centraal verwarmingssysteem te hebben. Dit concept van gestandaardiseerd thermisch comfort, dat wil zeggen een woning waar het overal warm is, is recent. Maar heeft het zin om een hele kamer te verwarmen als u zich maar in een deel ervan bevindt?

"In de SlowHeat-beweging verwarmen we het lichaam, niet de volumes," zegt Sophie Holemans, adviseuse bij Homegrade.

De SlowHeat-beweging moedigt aan om af te stappen van de gemakkelijke oplossingen en na te denken over andere opties in plaats van simpelweg de vraag via de thermostaat te verhogen. Het doel is niet om de radiatoren koste wat het kost uit te zetten, maar om mensen bewust te maken van de factoren die van invloed zijn op ons warmte- of koudegevoel.

Minder verwarmen of zo nauwkeurig mogelijk verwarmen?

Om ervoor te zorgen dat het lichaam zich comfortabel voelt, moet u zich allereerst realiseren dat er niet één oplossing of behoefte is. Thermisch comfort betekent luisteren naar wat u nodig hebt. Het hangt af van onze fysiologie (leeftijd, lichaamsbouw, gezondheid enz.), onze vermoeidheid, onze spijsvertering, onze kleding, onze fysieke activiteit en onze gewoonten met betrekking tot de kou. Veel externe factoren spelen ook een rol, zoals vochtigheid, de temperatuur van de muren, het soort materialen om ons heen en blootstelling aan de zon.

Om het thermische comfort van het lichaam te behouden bij koud weer, wordt de thermostaat meestal hoger gezet om ervoor te zorgen dat de omgevingslucht een bepaalde temperatuur bereikt. Een andere strategie is om meer lokaal te werken, door alleen de plaats te verwarmen waar u bent en voor de tijd dat u daar bent, bijvoorbeeld met stralingspanelen. U kunt zich ook richten op het warm houden van uw lichaam door thermokleding te dragen, warme thee te drinken, een warmwaterkruik of mini-hometrainer onder de tafel te gebruiken zodat u actief blijft en het bloed gaat circuleren.

Er zijn veel eenvoudige en milieuvriendelijke opties. De oplossing moet ook worden afgestemd op de betreffende activiteit. De warmtebehoefte verschilt naargelang u actief bent in de keuken of in uw kantoor aan het telewerken bent.  

"Het is allemaal een kwestie van gewoonte. Aan het einde van de zomer wordt een temperatuur van 16°C als bijzonder koud beschouwd. Omgekeerd zal dezelfde temperatuur midden in de winter erg op prijs worden gesteld," zegt Charles Julian, adviseur bij Homegrade. "Ook tijdens de energiecrisis raakten velen van ons gewend aan lagere temperaturen. Ook al was de aanpassing niet de gemakkelijkste, veel gezinnen realiseerden zich dat ze net zo comfortabel konden leven."

Uw centrale verwarming en thermostaatkranen regelen

De meeste woningen in Brussel hebben een centraal verwarmingssysteem. Om het verbruik zo goed mogelijk af te stemmen op uw behoeften en zo het systeem te regelen, moet u de thermostaat en thermostaatkranen goed beheersen. Lees voor meer informatie ons artikel "Het koude weer keert terug: hoe beheert u thuis de verwarming op een correcte manier?".

Hoe kan Homegrade u helpen?

Homegrade is het advies- en begeleidingscentrum voor privéhuisvesting in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het richt zich tot alle particulieren – huurders, eigenaars of mede-eigenaars – die de levenskwaliteit in hun woning wensen te verbeteren en de milieu-impact ervan willen verminderen. Homegrade begeleidt alle Brusselaars en Brusselaarsters om hun woning op een verantwoorde manier te gebruiken en te renoveren.

Telefoon: 1810 of 02 219 40 60 (dinsdag tot vrijdag van 10.00 u. tot 12.00 u. en van 14.00 u. tot 16.00 u.)
Loket: Queteletplein 7 – 1210 Brussel (raadpleeg de openingsuren op de website van Homegrade)
Online: www.homegrade.brussels