Schriftelijke vraag van Mevrouw Martine Maelschalck en de Heer Jeremy Van Gorp (MR-Open VLD) over het gebruik van het woord Vlaams/Flamand in gemeentelijke documenten

HET COLLEGE,
Gelet op de nieuwe gemeentewet, artikels 84 en 84bis;
Gelet op het huishoudelijk reglement van de raad, artikels 55 tot 60;
Overwegende wat volgt:
Op 26.01.2021 stuurde Mevrouw Martine Maelschalck, via e-mail, een schriftelijke vraag naar de heer Christophe Magdalijns, voorzitter van de gemeenteraad, en naar de heer Etienne Schoonbroodt, gemeentesecretaris:
Mijnheer de Voorzitter,
Mijnheer de Burgemeester,
Waarde collega’s,
We zijn er het allemaal over eens dat taal een belangrijk goed is, en dat nauwkeurig taalgebruik essentieel is voor een goed onderling begrip. Als we iets geleerd hebben van het presidentschap van Trump en van zijn talloze populistische volgelingen, dan is het wel tot wat al dan niet bewust verkeerd taalgebruik kan leiden.
In die zin is het voor ons opmerkelijk dat we in Oudergem in officiële gemeentelijke documenten nog regelmatig het woord ‘Vlaamse zaken’ zien opduiken. Hoewel op de site van de gemeente de titulatuur voor de 8ste schepen Mevrouw Jorens Nederlandstalige Aangelegenheden is en De Oudergemnaar sinds kort ook consequent spreekt over Nederlandstalige Aangelegenheden, stellen we vast dat op documenten voor de gemeenteraad – bijvoorbeeld de notulen, de dagorde en de toelichtingsnota – de dossiers die onder de bevoegdheid  van de Schepen voor Nederlandstalige Zaken vallen, consequent geplaatst worden onder de notie ‘Vlaamse Zaken’.
Vlaams in ‘Vlaamse zaken’ verwijst naar een geografische plaats Vlaanderen of naar dialectvormen van het Nederlands, de laatste zijnde de officiële taal in Vlaanderen en een van de officiële talen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het kan hooguit referen naar dossiers waar de Vlaamse Gemeenschap een rol in speelt en waarbij we menen dat dit slechts een deel is van de activiteiten van de Nederlandstalige Schepen. Bij ons weten leven er in Oudergemnaar Brusselaars die Nederlands spreken. Daarnaast zijn er ook Oudergemnaren die thuis geen Nederlands spreken maar ook gebruik maken van de Nederlandstalige gemeentelijke infrastructuur. Het gebruiken van het woord ‘Vlaamse zaken’ dekt vandaag dus de lading niet en laat de indruk na van een tijd waarin men het Nederlands niet altijd ernstig nam en twee-en meertaligheid niet gezien werd als een troef voor Brusselaars.
In het licht van deze overwegingen zouden we daarom willen vragen om voortaan in alle gemeentelijke communicatie het woord ‘Vlaams’ te schrappen, tenzij het om een officiële institutionele benaming zou gaan (cfr Vlaamse Gemeenschapscommissie als instelling of Vlaamse Gemeenschap), en voortaan consequent het woord ‘nederlandstalig’ te gebruiken?
Alvast bedankt.
Jeremy Van Gorp en Martine Maelschalck, gemeenteraadsleden MR-Open VLD
Op 08.03.2021 antwoordde mevrouw Lieve Jorens, schepen, het volgende:
Geachte gemeenteraadsleden,
Ik dank u voor deze vraag en het doet me plezier vast te stellen dat de bewuste keuze om in de externe communicatie sinds deze legislatuur over ‘Nederlandstalige aangelegenheden’ te spreken in plaats van ‘Vlaamse zaken’ u niet onopgemerkt is voorbijgegaan. Ik ben immers, net als u, de mening toegedaan dat deze benaming beter de bevoegdheden van de Nederlandstalige schepen weergeeft, bevoegdheden die zich richten tot eenieder die zich in het Nederlands interesseert of van het Nederlandstalige aanbod wenst gebruik te maken.
Echter, het moet ook vermeld worden dat de bevoegdheden van de Nederlandstalige schepen aan de basis een sterke link vormen met de bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Deze instantie omschrijft zichzelf op zijn website als volgt: “De Vlaamse Gemeenschapscommissie is de basis en draaischijf van de Vlaamse gemeenschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en staat open voor iedereen die aansluiting zoekt bij het Nederlandstalig netwerk in Brussel.” De termen ‘Vlaams’ en ‘Nederlandstalig’ worden ook hier naast elkaar gebruikt. We kunnen over de naam van deze commissie en zijn connotatie debatteren doch zijn niet in machte deze te veranderen.
De naam van de administratieve dienst ‘Vlaamse zaken’ is bij zijn oprichting aan deze dienst gegeven en de sterke link die er toen en nu nog steeds bestaat met de bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschapscommissie heeft ongetwijfeld aan de basis gelegen van deze naamkeuze. Deze naam is derhalve niet foutief en kan zonder problemen alle activiteiten van de schepen voor Nederlandstalige aangelegenheden omvatten. Het wijzigen van de naam van een dienst is echter geen sinecure, aangezien alle documenten, platformen en systemen waarin de oude naam voorkomt moeten opgespoord worden en gewijzigd worden. Dergelijke wijziging gebeurt dus progressief en het is in die zin te verklaren dat er in de gemeentelijke documenten hier en daar nog naar ‘Vlaamse zaken’ verwezen wordt. De gemeente blijft zich echter inzetten om in de externe communicatie de term ‘Vlaams’ zo veel als mogelijk te vermijden.
NEEMT AKTE
  • van het antwoord
  • van de publicatie van de vraag en het antwoord, na vertaling, op de gemeentelijke website