Voorstel tot motie houdende het verzoek tot plaatsing van platen met historische en pedagogische uitleg naast standbeelden van publieke figuren en herdenkingsplaten, inzonderheid in het kader van de nagedachtenis van de Belgische koloniale periode
De gemeenteraad,
Gelet op het voorstel tot motie ingediend door de groep MR-OpenVLD;
Aangezien onze gemeente met een open blik naar de wereld kijkt en zich dan ook verzet tegen elke vorm van racisme of vreemdelingenhaat, tirannie en onderdrukking, zowel in huidige boodschappen als in de symbolen uit het verleden;
Gelet op de aanwezigheid van het standbeeld van Leopold II op het grondgebied van de gemeente;
Overwegende dat men zijn rechtschapenheid niet verbetert door zijn geschiedenis te wissen;
Gelet op onze onvoorwaardelijke gehechtheid aan het recht van de volkeren op zelfbeschikking;
Overwegende dat de geschiedenis niet ten dienste staat van politiek of eisen van groepen;
Overwegende dat de koloniale periode in ons land een gevoelig onderwerp blijft en voor verdeeldheid blijft zorgen tussen wie met strenge blik kijkt naar de wijze waarop Congo bestuurd werd door Leopold II en door België en wie meent dat België een belangrijke rol gespeeld heeft in de ontwikkeling van het land;
Overwegende dat de geschiedenis van de kolonisatie momenteel niet of slechts heel beperkt onderwezen wordt;
Overwegende dat dit leidt tot wederzijds onbegrip maar soms ook tot legitieme gevoelens van onrechtvaardigheid en dat kennis en kritisch onderzoek van dit verleden verspreid en overgedragen moeten worden, inzonderheid aan de jonge generatie;
Overwegende dat het belangrijk is om de geschiedenis van de kolonisatie van Congo te zien als onze gemeenschappelijke geschiedenis en niet als de geschiedenis van Congo enerzijds en die van België anderzijds;
Dat dit de enige manier is om te komen tot een meer vreedzame samenleving;
Overwegende dat die periode deel uitmaakt van onze geschiedenis en dat het bovenal noodzakelijk is haar te integreren om ze beter te begrijpen;
Overwegende dat het niet noodzakelijk (of in ieder geval niet enkel) de bedoeling is van een standbeeld om de afgebeelde persoon te verheerlijken maar ook - en vooral - om een betekenis- en interpretatierijke periode van het gewestelijke of nationale verleden op te roepen, te herdenken, te herinneren en erover te doen nadenken;
Overwegende dat de belangrijke gebeurtenissen uit ons verleden ook, hetzij goed of slecht, belangrijke elementen van onze identiteit vormen en dat een samenleving die haar verleden vergeet, geen toekomst heeft;
Overwegende dat het weghalen van het standbeeld van Leopold II zonder enig overleg, de spanningen opnieuw zou doen aanwakkeren en verhitte debatten opnieuw zou lanceren terwijl het nodig is om te bundelen en niet verdelen;
Overwegende dat het plaatsen, naast deze historische en herdenkingsverwijzingen, van platen met pedagogische uitleg waar op een evenwichtige wijze de context van het tijdperk uiteengezet wordt, de verwezenlijkingen van de protagonisten en de historische werkelijkheid, het voor iedereen zal toelaten om beter onze geschiedenis in al haar complexiteit te begrijpen en om de mogelijke grootsheid te evalueren en de eventuele wandaden te beoordelen van de figuren vertegenwoordigd of genoemd in deze standbeelden of gedenkplaten;
Beslist de gemeenteraad, met ..... stemmen voor, ..... stemmen tegen en ..... onthoudingen:
Artikel 1:
Om naast het standbeeld van Leopold II een plaat te installeren met historische en pedagogische uitleg om eenieder toe te laten onze geschiedenis in al haar complexiteit beter te begrijpen, om de mogelijke grootsheid en de eventuele wandaden te beoordelen van de figuren genoemd of vertegenwoordigd in deze standbeelden of gedenkplaten.
Artikel 2:
Om binnen de gemeente een werkgroep op te richten om een dialoog en een lokale denkoefening over het thema op gang te brengen. De werkgroep zal bestaan uit historici en experten, vertegenwoordigers van de gemeente en van de politieke wereld, vertegenwoordigers van het verenigingsleven en burgers. Het doel is de collectieve definiëring van de wijze waarop binnen onze gemeente de nagedachtenis van de Belgische koloniale periode vertaald wordt.
Gelet op het amendement, ingediend door de groep LB tot volledige vervanging van de inhoud van het voorstel tot motie;
Gelet op het subamendement ingediend tijdens de vergadering door de groep MR-OpenVLD tot toevoeging van volgend artikel:
Om binnen de gemeente een werkgroep op te richten om een dialoog en een lokale denkoefening over het thema op gang te brengen. De werkgroep zal bestaan uit historici en experten, vertegenwoordigers van de gemeente en van de politieke wereld, vertegenwoordigers van het verenigingsleven en burgers. Het doel is de collectieve definiëring van de wijze waarop binnen onze gemeente de nagedachtenis van de Belgische koloniale periode vertaald wordt.
Het subamendement is ter stemming voorgelegd aan de raad; het resultaat is als volgt:
- Voor: 2
- Tegen: 25
Het amendement is ter stemming voorgelegd aan de raad; het resultaat is als volgt:
- Voor: 25
- Onthoudingen: 2
Het amendement wordt goedgekeurd. Het vervangt volledig de inhoud van de motie. Er wordt niet gestemd over de motie.
BESLIST
Onderstaande tekst goed te keuren:
De gemeenteraad bevestigt opnieuw zijn steun voor de rechtsstaat waar racisme en discriminatie, in welke vorm ook, geen plaats hebben en bestreden moeten worden.
In dit kader veroordeelt de gemeente met klem deze daad van vandalisme die gemaskerde activisten in de nacht van donderdag 11 juni op vrijdag 12 juni hebben gepleegd tegen het standbeeld met de beeltenis van koning Leopold II op de Vorstsquare. Deze actie is in strijd met de rechtsstaat.
De gemeenteraad juicht aldus de maatregelen toe die genomen zijn door het college van burgemeester en schepenen van Oudergem naar aanleiding van deze actie.
Bijgevolg keurt de gemeenteraad volgende maatregel goed:
- de beslissing van de gemeente Oudergem zich burgerlijke partij te stellen opdat de actieve en passieve aansprakelijkheid zou worden vastgesteld;
- het officiële verzoek van de gemeente aan de federale regering om zo snel mogelijk een college van geschiedkundige experten samen te stellen en dat college de opdracht te geven de context te schetsen van deze koloniale periode opdat eenzelfde lezing van de geschiedenis aan onze medeburgers zou worden geboden op alle plaatsen die verwijzen naar ons koloniaal verleden;
- de beslissing van de gemeente Oudergem om het standbeeld van Leopold II te restaureren en pas terug te plaatsen eens dit contextualiseringswerk afgerond is;
- contactname door de geschiedkundige kring van Oudergem met het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika opdat deze instelling een voor het hele land geharmoniseerde schets van de historische context zou maken en met de vraag of er al tools bestaan waarin de context wordt beschreven en bijgevolg om te onderzoeken of er kan worden samengewerkt.
Ten slotte onderschrijft de gemeenteraad ten volle de federale, gewestelijke en communautaire initiatieven over dit debat.
