Motie ter bevestiging van de volledige steun voor het behoud van de zes politiezones in het Brussels Gewest

De Gemeenteraad van Oudergem, in vergadering bijeen op 30.01.2025, heeft volgende motie aangenomen met 20 stemmen voor en 10 onthoudingen:

Gelet op het artikel 4 van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus bepalende dat de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie worden belast met het coördineren van het algemeen politiebeleid, evenals met de coördinatie van het beheer van de federale politie en van de lokale politie en dat zij te dien einde een nationaal veiligheidsplan stellen;

Gelet op het artikel 9 van dezelfde wet  bepalende dat na advies van de betrokken burgemeesters, die de gemeenteraden dienaangaande raadplegen, van de procureur-generaal en van de gouverneur over een voorstel tot indeling door de minister van Binnenlandse Zaken, verdeelt de Federale Regering het administratief arrondissement van Brussel-Hoofdstad in politiezones;

Gelet op het artikel 91/2 dat bepaalt dat een fusie van politiezones enkel op vrijwillige basis kan gebeuren, d.w.z. op verzoek van de politieraden van de betrokken meergemeentezones aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie;

Gelet op de nota die BRULOCALIS op 15 januari 2025 aan de Conferentie van Burgemeesters heeft voorgelegd over de financiering van de lokale politie en de optimale omvang van politiezones;

Gelet op de recente toespraken en standpunten van verschillende politieke partijen en belanghebbenden over de fusie van de zes Brusselse politiezones;

Gelet op het eensgezind advies van de Conferentie van de Burgemeesters tegen de samenvoeging van de zes politiezones;

Overwegende dat de samenvoeging van de Brusselse politiezones tot doel heeft het tekort aan mankracht bij de federale politie op te vangen, in het bijzonder voor de taken waarvoor zij in Brussel bevoegd is (bestrijding van zware criminaliteit, bescherming van internationale en Europese instellingen, ondersteuning van rechtshandhavingsoperaties, enz.)

Overwegende de talrijke uitspraken van Bernard Clerfayt, Brussels minister van Plaatselijke Besturen, en Rudy Vervoort, Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, die benadrukken dat de federale dotatie per politieambtenaar in Brussel lager is dan het nationale gemiddelde en dat de samensmelting van politiezones de nabijheid en de doeltreffendheid van de lokale politiedienst zou kunnen verzwakken, wat essentieel is voor preventie en buurtkennis;

Overwegende dat de kwestie van de onderfinanciering van de Brusselse politiezones, zowel in absolute cijfers als in verhouding tot de rest van het land, problematisch blijft, wat de echte oorzaak is van het gebrek aan middelen die ter beschikking worden gesteld van de Brusselse politiediensten;

Overwegende dat het realistisch is om op zijn minst te spreken van een totale onderfinanciering van 500 miljoen euro door de federale regering tijdens de huidige legislatuur voor de Brusselse politiezones. Deze structurele onderfinanciering wordt weerspiegeld in de gemeentelijke dotaties aan de zones, met een stijging van 93 miljoen euro sinds 2019 tot 460 miljoen euro in 2024;

Rekening houdend met het feit dat deze gemeentelijke financiering van 370,8 euro per inwoner twee keer zo hoog iś als in Wallonië (184 euro/inwoner) en Vlaanderen (193 euro/inwoner);

Rekening houdend met de specifieke veiligheidsbehoeften van Brussel en met het feit dat de huidige toewijzing aan de Brusselse gebieden onvoldoende is;

Overwegende dat het model van de buurtpolitie, met zes onderscheiden zones, een meer verfijnd beheer mogelijk maakt dat is aangepast aan de lokale realiteit van de 19 Brusselse gemeenten en dat een fusie een ernstig risico zou inhouden dat de politiediensten verder van de burgers af komen te staan, waardoor de kwaliteit van de dienstverlening de facto zou worden aangetast ;

In dit opzicht overwegende dat het systeem van zes politiezones bijdraagt tot de logica van nabijheid door lokale informatie door te geven aan hogere bestuursniveaus en door in te spelen op de specifieke realiteiten van elke zone; maar ook dat lokale politiezorg een aanzienlijke meerwaarde biedt in de strijd tegen criminaliteit;

Overwegende dat het systeem van zes politiezones bijdraagt tot de logica van nabijheid door lokale informatie door te geven aan hogere overheden en door in te spelen op de bijzondere werkelijkheid van elke zone; maar ook dat lokale politiezorg een aanzienlijke meerwaarde biedt bij de bestrijding van criminaliteit;

Overwegende dat de samenvoeging van de politiezones het vermogen van de gemeenten om op te treden op het gebied van veiligheid en openbare orde op hun grondgebied dreigt te beperken, wat het lokale en participatieve karakter van het veiligheidsbeheer in Brussel zou verzwakken;

Overwegend dat het Institutioneel Akkoord voor de Zesde Staatshervorming van 11 oktober 2011 niet voorziet in een fusie van de Brusselse politiezones, maar wel de bundeling van bepaalde administratieve diensten van de politiezones aanmoedigt;

Overwegend dat de samenwerking tussen de zes Brusselse politiezones doeltreffend is op verschillende niveaus: onderhandeld beheer van de openbare ruimte, handhaving van de openbare orde en criminaliteitsbestrijding; dat daartoe protocollen zijn gesloten en dat de korpschefs regelmatig vergaderen om de samenwerking tussen hun diensten te versterken;

Overwegende dat de voorstellen tot fusie van de Brusselse politiezones niet berusten zijn op een diagnose of audit waaruit blijkt dat ze disfunctioneren door hun bijzondere structuur of dat ze beter zouden functioneren in een andere vorm; dat recente studies, onder meer van de Universiteit Gent, integendeel aantonen dat een fusie geen meerwaarde zou bieden voor de efficiëntie van het werk van de Brusselse politiezones;

Overwegende dat de Gewestelijke Veiligheidsraad, eigen aan het Brusselse Gewest, reeds de coördinatie en uitwisseling van informatie tussen de zes Brusselse politiezones mogelijk maakt;

Overwegende dat uit een recente studie van de Universiteit Gent blijkt dat “300 tot 500 operationele personeelsleden” de ideale omvang is voor een politiezone;

Overwegende dat de Minister van Binnenlandse Zaken, Mw Verlinden, verwees naar zones van 500 operationele personeelsleden, toen zij de wenś uitte om het aantal zones terug te brengen van 182 tot ongeveer veertig;

Overwegende dat alle Brusselse politiezones dan al de optimale omvang zouden hebben en dat ze allemaal in de top 12 van de grootste Belgische politiezones staan;

Overwegende dat een dergelijke samenvoeging toegepast op de rest van het Koninkrijk de dekking in zowel Vlaanderen als Wallonië zou beperken tot 4-6 politiezones;

Overwegende dat een fusie van politiezones geen passend antwoord zou bieden op de specifieke uitdagingen van het Brussels Gewest, zoals blijkt uit de ervaring met de enige zone van Antwerpen, waar de criminaliteit niet significant is gedaald ondanks de centralisatie en een bevolking die half zo groot is;

Overwegende dat de zes Brusselse politiezones moeten instaan voor de veiligheid van meer dan 1,2 miljoen inwoners en meer dan 400.000 pendelaars, tegenover 552.787 inwoners in de enige Antwerpse politiezone; maar ook dat de bevolkingsdichtheid in de Brusselse politiezones twee tot vier keer groter is dan in de enige Antwerpse politiezone;

Overwegende bovendien dat Vlaams-Brabant voor een kleinere bevolking (1 miljoen inwoners) 27 politiezones telt, tegenover slechts 6 politiezones voor 19 gemeenten in het Brusselse Gewest (1,2 miljoen inwoners);

Overwegende dat de Brusselse politiezones gemiddeld 3,2 gemeenten per politiezone tellen, tegenover 2,6 gemeenten in Vlaanderen;

Overwegende dat de Brusselse gemeenten hun rol van buurtpolitie, preventie en beheer van lokale fenomenen slechts kunnen vervullen indien ze over voldoende budgettaire en menselijke middelen beschikken;

Overwegende dat tussen 28 % en 30 % van de begroting van de Brusselse politiezones afhangt van hun federale dotatie en dat tussen 85 % en 90 % van dit budget bestemd is voor personeelskosten, zouden de besparingen door een fusie dus marginaal, zoniet onbestaande zijn;

Overwegende dat de Brusselse gemeenten de besparingen waartoe de federale overheid heeft beslist, niet moeten doorvoeren om hetzelfde veiligheidsniveau voor hun inwoners te garanderen;

overwegende dat de KUL-norm voor de financiering van de Brusselse politiezones, die het Brussels Gewest al bij de oprichting benadeelde, sinds 2001 niet meer is bijgewerkt, hoewel de Brusselse bevolking sindsdien met bijna 20% is gegroeid, en dat deze norm geen rekening houdt met de specifieke factoren van het Brussels Gewest (wegverkeer, stedelijke criminaliteit, grotere nacht- en weekendactiviteit, grotere internationale dimensie) ; dat in dat opzicht een enquête van Brussels Plaatselijke Besturen in 2023 bevestigde dat het huidige systeem het Hoofdstedelijk Gewest benadeelt;

Overwegende dat het aandeel van de KUL-norm in de financiering van de Brusselse politiezones 36% zou moeten bedragen, maar dat dit vandaag slechts 26% is;

De Gemeenteraad van Oudergem:

• Bevestigt, zoals alle Brusselse Burgemeesters, dat hij fel gekant is tegen de fusie van de zes Brusselse politiezones en vraagt dat de bestaande zones hun autonomie behouden, terwijl de onderlinge samenwerking wordt voortgezet en versterkt;

• roept de volgende federale en  Brusselse regeringen op om

  • de besprekingen met de burgemeesters van de 19 gemeenten en de korpschefs van de zes Brusselse zones voort te zetten met het oog op een verhoogde veiligheid op basis van community policing

  • de samenwerking uit te breiden met naburige gemeenten die te maken hebben met vergelijkbare criminaliteitsfenomenen, zoals Vilvoorde, en/of die verbonden zijn met de luchthaven.

• roept de toekomstige federale regering op om de financieringsnorm voor de Brusselse politiezones (KUL-norm) te herzien om de federale dotaties te verhogen in verhouding tot de bevolking en de bijzondere veiligheids- en openbare ordeproblemen in Brussel.

• roept de toekomstige federale regering op om ten volle samen te werken met de Brusselse politiezones om de veiligheid in de hoofdstad va het land te verbeteren door haar eigen bevoegdheden op te nemen (strijd tegen de georganiseerde misdaad, drugs- en wapenhandel, spoorwegpolitie, ...), maar ook door een gepaste financiering te garanderen voor justitie (in het bijzonder het Brusselse parket) en door een efficiënt en waardig onthaalbeleid te ontwikkelen.