Mijnheer de voorzitter,

Dames en heren schepenen,

Mijnheer de burgemeester,

Geachte collega's,

Op 11 maart werd op verzoek van de Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk overgegaan tot de administratieve sluiting van de school Pré des Agneaux (kleuterschool en lagere school).

In de pers viel te lezen dat deze beslissing werd gevolgd door een gezondheidsbeslissing van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie die van oordeel was dat de school een cluster vormde. De GGC besliste dus om enkel voor het onderwijzend personeel een mobiele screening te organiseren. De ouders van hun kant dienden met hun kinderen naar de huisarts te gaan om hen te laten testen zo ze symptomen zouden vertonen.

Ik stel me dus vragen over verschillende punten:

Ik dank u voor uw antwoorden.

Stéphanie PAULISSEN

Gemeenteraadslid - DéFI

Antwoord van mevrouw Elise Willame, schepen:

Geachte dames en heren raadsleden,

Ik dank u voor deze vragen die mij de kans bieden een situatie te schetsen die bijzonder moeilijk is voor onze scholen (zowel gemeentescholen als andere scholen), waar de gezondheidscrisis de voorbije weken volop heeft gewoed. Twee van onze personeelsleden liggen momenteel in het ziekenhuis.

Staat u mij toe dat ik wat langer spreek dan gewoonlijk; de realiteit en de feiten hebben immers hun rechten en ik wil daarmee dan ook beginnen om inzicht te bieden in het verloop van de gebeurtenissen en in wat heeft geleid tot de sluiting van twee van onze scholen tijdens de afgelopen weken.

Ik begin met de situatie in het scholencentrum Pré des Agneaux.

Op 9 februari werd een eerste geval gemeld van een kind dat positief had getest op covid-19. Dit geval werd, net als alle andere trouwens, gemeld aan de Promotion de la Santé à l'Ecole (PSE, dienst voor gezondheidsbevordering op school), die bevoegd is voor het beheer van gevallen van covid-19 bij de kinderen en voor de uitwerking van een gezondheidsprotocol sinds het begin van de crisis. We waren dus verplicht om te handelen overeenkomstig deze richtlijnen.

In dergelijke gevallen immers organiseert de PSE wat gewoonlijk een "tracing" wordt genoemd bij het kind, via de ouders, om te achterhalen welke kinderen in de klas worden beschouwd als, respectievelijk, "hoogrisicocontacten" en "laagrisicocontacten". In functie van elke situatie beslist de PSE om een of meerdere kinderen uit de klas te weren dan wel de hele klas te sluiten.

Kinderen die worden beschouwd als "hoogrisicocontacten" worden dan in quarantaine geplaatst en de betrokken gezinnen ontvangen een QR-code om zich te laten testen.  De ouders van de betrokken kinderen worden telkens op zeer regelmatige wijze geïnformeerd op basis van de informatie die we van de PSE ontvangen; dat gebeurt via de eigen communicatieplatformen van de school (WhatsApp-groep, Klassroom). Naast deze informatieverstrekking stuurt de PSE ook een officiële brief naar de betrokken gezinnen.

Om het nog duidelijker te stellen: alle beslissingen waarbij u zich vragen stelt, worden niet genomen door de inrichtende macht, wel door de PSE.

Na de aankondiging van dit eerste geval in het scholencentrum Pré des Agneaux is het aantal positief geteste kinderen voortdurend gestegen. Daarop besliste de PSE, na een tracing, om bepaalde klassen te sluiten, de kinderen in quarantaine te plaatsen en te onderwerpen aan een test.

Nadat net vóór de krokusvakantie een leerkracht van een kleuterklas positief had getest, werd er via de tracing contact opgenomen met alle leden van het team met als doel de leerkrachten van dit niveau te testen. Daarop werd een kleuterklas gesloten.

Tijdens de vakantieweek, nadat ik een aanzienlijke verslechtering van de toestand had vastgesteld - namelijk 5 positieve kinderen (3 in P6, 1 in P5 en 1 in P2), 3 positieve leerkrachten (2 titularissen en één "vliegende onderwijzeres") - en rekening gehouden met het feit dat sommige klassen niet waren gesloten, heb ik het initiatief genomen om zelf contact op te nemen met de PSE-arts om met deze arts een aantal protocollen te bespreken en te overwegen om meer klassen te sluiten dan alleen de klassen waarvoor dit werd aanbevolen. Volgens de arts was het op dat ogenblik niet nodig om meer klassen te sluiten en volstond het om een tracing te organiseren en sommige kinderen in quarantaine te plaatsen. Waarvan akte.

Na de vakantie waren er 5 klassen zonder titularis als gevolg van het feit dat sommige onderwijzers besmet waren en anderen in quarantaine waren geplaatst. Het werd steeds moeilijker om de situatie te beheren en heel wat ouders lieten weten ongerust te zijn.

Vanaf dat ogenblik hebben we aan de PSE meermaals gevraagd om de school te sluiten om "gezondheidsredenen" en om alle kinderen en het team te laten testen. Ook nu weer wenste men geen gevolg te geven aan ons verzoek.

Uiteindelijk kregen we diezelfde week nog, op de avond van 10 maart en na telefonisch contact met de arbeidsgeneeskunde, de raad (eindelijk!) vanwege de referentiearts om de school te sluiten om administratieve redenen, gelet op het beperkte aantal aanwezige leerkrachten en het risico dat klassen moesten worden gemengd wat ook het risico zou meebrengen van een toename van het aantal besmettingen. Daar het om administratieve redenen ging, betrof het een beslissing van de inrichtende macht die we dezelfde avond nog hebben genomen.

Daarop heeft de directrice van de school de ouders onmiddellijk op de hoogte gebracht via Klassroom. Jammer genoeg circuleerde er dezelfde avond informatie (soms onjuist) via de sociale netwerken, wat niet bevorderlijk was om de rust te bewaren en evenmin om enigszins ontredderde ouders bij te staan.

De volgende dag hebben we met het directieteam geprobeerd om officiële informatie te verkrijgen van de GGC, dit is het orgaan dat wordt geacht de sluitingen van scholen te valideren. We hadden tijdens de voormiddag telefonisch contact maar kregen pas om 16.30 uur een officieel geschrift. Intussen verstuurde de inrichtende macht, gelet op de grote ongerustheid bij de ouders (wat overigens perfect te begrijpen valt), een brief naar de gezinnen ter aankondiging van een administratieve sluiting als gevolg van het feit dat alle leden van het team (incl. opvangpersoneel en onderhoudsteam) in quarantaine waren geplaatst. Jammer genoeg was de informatie al bij de pers beland en heeft die ze verspreid vóór onze officiële communicatie; we betreuren dit, gelet op de sowieso al moeilijke context voor gezinnen en het onderwijspersoneel, maar natuurlijk kunnen we niet controleren noch verhinderen wat de pers doet.

We hebben er die dag bij de GGC op aangedrongen om alle kinderen te laten testen, maar we zijn daar niet in gevolgd. De GGC stemde er wel mee in om het voltallige team te laten testen en de 2^de test werd op school afgenomen door een mobiel team.

Pas op 17 maart besliste de GGC om alle kinderen te testen die nog niet eerder waren getest. Die test vond op school plaats op zaterdag 20 maart. Een zeer grote meerderheid van de kinderen kwam opdagen en werd getest. Nog eens 3 kinderen testten bij die gelegenheid positief op covid-19.

Deze late beslissing om te testen heeft niet bijgedragen tot een rustige organisatie van het hervatten van de lessen. Het feit dat de kinderen op verschillende momenten werden getest en dat hun quarantaine bijgevolg op verschillende momenten van start ging, leidde tot heel wat legitieme vragen, ongerustheid en onbegrip bij de ouders.

Uiteindelijk konden we de school opnieuw openen op 22 maart, zij het zonder directieteam en zonder secretaris (afwezig wegens covid-19). Het is dus dankzij de inzet van het hele onderwijsteam, het opvangpersoneel en de dienst Onderwijs dat de lessen onder zo sereen mogelijke voorwaarden konden worden hervat, gelet op de situatie.

Mevrouw Maelschalck, u vroeg mij of de school niet was "tekortgeschoten op het vlak van transparantie" wat betreft het beheer van de gezondheidscrisis in onze scholen. Dat is absoluut niet het geval wat betreft het delen van informatie tussen de school en de inrichtende macht. De schooldirectie en de inrichtende macht hebben telkens gecommuniceerd en hebben de officiële informatie doorgegeven die afkomstig was van de gezondheidsautoriteiten, ondanks niet altijd even coherente en soms zeer trage stellingnamen vanwege die autoriteiten; het ging zelfs zo ver dat, zoals ik heb uitgelegd, de inrichtende macht soms in de plaats diende te treden van de PSE om klassen of zelfs de school te sluiten.

Ik maak van de gelegenheid gebruik om erop te wijzen dat de directrice van deze school pas op 1 maart ll. in dienst is getreden en dat het dankzij haar inzet alsook die van het secretariaat, de waarnemend directeur en het hele team is dat deze crisis met zeer veel professionalisme kon worden beheerd. Overigens wens ik hen allen daarvoor van harte te bedanken.

Anderzijds is het duidelijk dat wij niet de hele communicatieketen beheersen: we zijn niet verantwoordelijk voor de keuzes en de communicatie van de gezondheidsautoriteiten, laat staan van de pers en van wat mensen publiceren op sociale netwerken.

Ik kan u ook nog zeggen dat de inrichtende macht de school op onberispelijke wijze heeft ondersteund. Ik heb de directie zelf gedurende vele uren bijgestaan om te proberen de PSE en de GGC te overtuigen op basis van onze bezorgdheid. Zodra de eerste gevallen aan het licht waren gekomen, heeft mijn dienst de nodige steun geboden aan de directie. Ik dank mijn medewerkers daarvoor.

Ik kan begrijpen dat er ouders waren die vonden dat het beheer van de toestand chaotisch en moeizaam verliep, maar dat was niet het geval bij de directie, het hele team en bij mijn dienst. En gelukkig maar, want ik vrees dat we tijdens de komende dagen tot aan de paasvakantie alsook na de vakantie niet noodzakelijk duidelijke en gemakkelijk uitvoerbare beslissingen moeten verwachten die de gezinnen vlot zullen kunnen begrijpen.

Ik hoop dat de feiten die ik u heb uiteengezet zullen toelaten te vermijden dat er met een beschuldigende vinger wordt gewezen naar alle personen die op de eerste lijn staan en het beste van zichzelf geven in een volledig onuitgegeven situatie waarvan het einde nog niet in zicht is en waarvan de omstandigheden week na week veranderen. Zij verdienen dat niet. Ik vraag dus om de chaos niet nog groter te maken en ernaar te streven een passende toon aan te nemen opdat iedereen op een voor allen zo begrijpelijk mogelijke wijze de beslissingen zou kunnen toepassen die zowel onaangenaam als moeilijk zijn.

Ik ga nu antwoord geven aan mevrouw Paulissen in verband met de toestand in onze andere scholen:

In het scholencentrum Le Souverain werden 2 klassen van het 6^de lager gesloten tot en met 21 maart. Nadat op 20 maart werd vastgesteld dat een onderwijzeres positief was, werden twee klassen van het 5^de lager gesloten tot 29 maart. Op 24 maart moesten de opvanguren worden verkort als gevolg van vele afwezigheden bij ons opvangpersoneel.

Voor het scholencentrum Blankedelle heeft de PSE op donderdag 11 maart beslist om de 2 klassen van het 3^de lager te sluiten.

Er werd met alle ouders persoonlijk contact opgenomen om uitleg te geven bij de situatie en de twee af te leggen tests.

De mededeling van de PSE werd op papier meegegeven aan de nog aanwezige kinderen en werd ook gepubliceerd op de Klassroom van de 2 betrokken klassen. De PSE heeft de codes voor de tests verstuurd.

Op 16 maart werd de toestand nog moeilijker, als gevolg van de afwezigheid van 12 leerkrachten (m/v)  en van 3 medewerksters van het opvangpersoneel die allen in quarantaine waren.

Bij de kinderen waren er 8 gevallen in een klas van het 3^de lager en één geval in een klas van het 6^de lager.

Uiteindelijk besliste de GGC op 17 maart om over te gaan tot de administratieve sluiting van de school. De arts van de GGC formuleerde de aanbeveling om een algemene test te organiseren voor het voltallige team en alle leerlingen van de lagere school (leerkrachten, directies, opvangpersoneel; onderhoudsploeg).

In het scholencentrum Les Marronniers tot slot hebben we momenteel geen weet van leerlingen of leerkrachten die besmet zouden zijn. De directie is echter in quarantaine tijdens de komende weken.

Gelet op deze bijzonder gespannen situatie in onze scholencentra heeft mijn dienst een zeer streng protocol uitgewerkt dat we op maandag 22 maart naar onze teams hebben verstuurd; het protocol bepaalt dat de beschermingsgebaren strikt moeten worden nageleefd, dat de handen stelselmatig moeten worden gewassen en dat er voortdurend een mondmasker moet worden gedragen.  We hebben aan de teams ook gevraagd om niet samen te komen, tenzij dat absoluut noodzakelijk zou blijken, en bij voorkeur te eten in kleine groepen van maximaal twee of drie personen.

Aan de volwassenen werd gevraagd om afstand te houden van elkaar, ook tijdens bewakingsbeurten, en om de lokalen zeer regelmatig te verluchten. Samenkomsten in de lerarenkamer of in eender welk lokaal moeten worden verboden. Om voor de hand liggende redenen moet wie een rookpauze wenst te nemen, dat op individuele basis doen en buiten de school.

De weinige leerkrachten (speciale leerkrachten) die nog in meerdere scholen werkten, werden toegewezen aan een enkel scholencentrum.  Hetzelfde geldt voor de leerkrachten turnen en orthopedagogie.

In dezelfde geest vragen we aan leerkrachten die samen titularis van een klas zijn om hun leerlingen niet langer van lokaal te doen veranderen maar zelf van klas te veranderen.  We hebben ook de buitenschoolse activiteiten opgeschort, met inbegrip van de academie voor twee van onze scholen, tot na de paasvakantie.

Op initiatief van de inrichtende macht werden chirurgische maskers, die doeltreffender zijn dan stoffen maskers, vanaf 22 maart uitgedeeld aan de leerkrachten en we vragen hen uitdrukkelijk om op school enkel dit type maskers te dragen; we zullen deze maskers blijven leveren tot aan de paasvakantie.

Aan de leerkrachten werd aanbevolen, nog vóór het overlegcomité van de regering op 19 maart, om aan de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar voor te stellen ook een masker te dragen.

Tot slot hebben we gisteren vernomen dat al onze klassen van de lagere school en de kleuterschool alsook onze academie en ons Instituut voor Sociale Promotie opnieuw moeten sluiten vanaf maandag 29 maart.

Het pedagogisch contact is al georganiseerd in functie van de volgende omzendbrieven die we zullen ontvangen.

Ik wens nog al onze teams te bedanken: de dienst Onderwijs, de opvoeders van het CeMPA, het personeel van de buitenschoolse opvang, onze onderwijsteams, onze conciërges en ons onderhoudspersoneel en, tot slot, onze moedige schooldirecties, voor hun tomeloze inzet aan de zijde van onze kinderen in deze moeilijke tijden.

Mijn gedachten gaan ook naar het personeel dat nog volop is getroffen door deze gezondheidscrisis en vandaag nog lijdt onder de gevolgen van het virus.

Ik dank u voor uw aandacht.