Mondelinge vraag van mevrouw Nathalie Wyns (Liste Citoyenne 1160): uitmuntendheidspact en proefproject
Geachte burgemeester, geachte dames en heren schepenen, geachte mijnheer de voorzitter van de raad,
Geachte collega’s,
Enkele maanden geleden heeft mevrouw de schepen van onderwijs ons de details van een proefproject voorgesteld dat in het begin van het nieuwe schooljaar 2019-2020 in het kader van het uitmuntendheidspact ('Pacte d'Excellence') van start moest gaan.
Zou u ons een half jaar later enkele toelichtingen kunnen geven over de invoering van deze nieuwe processen en kunnen zeggen wat de leerkrachten en de ouders er van vinden?
Bent u van plan om de gemeenteraadsleden uit te nodigen voor een feedbackvergadering?
Ik dank u voor uw antwoord.
Nathalie WYNS, gemeenteraadslid voor Liste Citoyenne 1160
- Antwoord van mevrouw Elise Willame, schepen
Beste mevrouw Wyns,
Ik dank u voor uw vraag die mij de mogelijkheid biedt om tegenover deze vergadering de voortgang van de doelstellingencontracten in onze onderwijsinstellingen aan te kaarten.
In het kader van het uitmuntendheidspact hebben onze vier scholen zich vorig jaar vrijwillig opgegeven om deel te nemen aan de eerste golf van proefplannen. Door hard werken, werden deze plannen onmiddellijk door de verschillende DDC (directeurs van de doelstellingencontracten) goedgekeurd en omgezet in doelstellingencontracten.
Deze contracten bevatten concrete en gekwantificeerde doelstellingen die de pedagogische teams hebben vastgesteld om binnen zes jaar te bereiken, evenals de strategieën die moeten worden toegepast om de beoogde resultaten te bereiken. Er moet echter worden verduidelijkt dat deze strategieën niet rechtstreeks in de scholen kunnen worden geïmplementeerd. De geest van het uitmuntendheidspact bestaat er immers meer in om op lange termijn te werken, om de pedagogische en educatieve teams aan het denken te zetten, om interacties tussen leerkrachten aan te moedigen en om het delen van goede praktijken te bevorderen in plaats van zich onberaden achter slecht uitgewerkte of trendgevoelige middelen te scharen. Het idee is om didactische pistes te ontwikkelen die eigen zijn aan de school zelf, om de teugels van de onderwijsinstelling terug in handen te geven van de leraren, om hen effectieve methodes te laten toepassen die door het hele onderwijzende personeel positief zouden worden onthaald, in plaats van de vele top-downhervormingen die, als ze vanuit theoretisch oogpunt relevant bleken, door het lerarenkorps weinig werden doorgevoerd.
We dringen er dan ook op aan dat deze onderwijshervorming noodzakelijkerwijs wordt opgenomen in een langetermijnbenadering en in een gedachtewisseling die wisselvalligheden en modeverschijnselen vermijdt. We kunnen echter al getuigen over een reeks maatregelen die, na deze eerste vier maanden, in onze scholen werden ingevoerd. We geven hieronder enkele voorbeelden:
- De oprichting van werkgroepen
De doelstellingencontracten (we hebben het hier niet meer over 'stuurplannen' aangezien die met de Federatie Wallonië-Brussel werden gevalideerd en gecontractualiseerd) houden een verschillende werkorganisatie tussen leerkrachten in. Terwijl het vroeger vooral de directies waren die aan het roer stonden en de gedachtewisselingen in goede banen leidden tijdens zogenaamde collectieve 'overlegvergaderingen', zijn het nu de leraren die van gedachten wisselen in kleine subgroepen 'werkgroepen' (WG) genaamd (samenwerkende werkgroepen), waarbij elk van hen een specifiek en doelgericht doel nastreeft. Vandaag zijn de werkgroepen opgericht en lijken ze vooruitgang te boeken op het vlak van de doelstellingen die hen werden toegewezen. Tijdens het lokale paritaire comité werd samen met de vakbonden onderhandeld over de modaliteiten betreffende de werking van deze subgroepen. Daarnaast hebben we een consensus bereikt waarbij alle partijen zich aansluiten (wat geen gemakkelijke taak is en niet noodzakelijk het geval is in andere inrichtende machten). Regelmatig worden in collectieve overlegvergaderingen presentaties over de vorderingsstaat van de werkzaamheden van de verschillende subgroepen georganiseerd. Aan het einde van het schooljaar zal met de steun van de pedagogisch adviseur en de DDC (directeurs van de doelstellingencontracten) die de Federatie Wallonië-Brussel vertegenwoordigen, een eerste informele evaluatie worden uitgevoerd.
- Pedagogische conferenties
Het denkwerk van onze pedagogische teams om de doelstellingen te bereiken die ze zichzelf hebben gesteld, wordt ondersteund door externe interventies om de subgroepen stof tot nadenken te geven in het kader van hun reflecties. Naast individuele vrijwillige opleidingen die tot op teamniveau kunnen worden uitgerold, werd een verplichte driedaagse opleiding gegeven of gepland in elk van de onderwijsinstellingen. In functie van hun specifieke behoeften hebben onze scholen zich zodoende gebogen over interactief en ondersteund voorlezen (Cirquétudes), de uitvoering van teamwerk (Les Marronniers), het welzijn van de kinderen (Blankedelle) of het werken met grootheden (Pré des Agneaux), een zeer complexe materie die veel wiskundige kennis samenbrengt.
- Samenwerking met de logopedisten van de PMS-centra
In het kader van het uitmuntendheidspact heeft de Federatie Wallonië-Brussel ervoor gekozen om het leren in de kleuterschool te versterken door deze kleine klassen breder te subsidiëren en door logopedisten aan te werven om het werk van de scholen en de reflecties die door onze pedagogische teams worden uitgevoerd te ondersteunen. In dat verband werken wij erg goed samen met de logopedisten die ons zijn toegewezen, die al overlegvergaderingen over fonologisch bewustzijn (vereiste om te kunnen leren lezen) hebben gehouden. Binnenkort zullen zij een korte opleiding over interactief en ondersteund voorlezen organiseren (een manier om kinderboeken voor te lezen die het voor leerlingen mogelijk maakt om hun luister- en begripstrategieën te verbeteren, hun woordenschat te verrijken en te werken aan interferenties).
- Invoering van de eerste hulpmiddelen
Ook al moet over de meeste strategieën die tijdens de opstelling van de doelstellingencontracten zijn goedgekeurd lang worden nagedacht, toch zijn sommige acties gemakkelijker om uit te voeren. Een aantal concrete pedagogische hulpmiddelen worden in onze scholen al gebruikt. Hieronder zetten we er enkele interessante voorbeelden van op een rij:
- Het leeskwartiertje, een of twee keer per week, zet de hele school even in pauzemodus, van de directie, het onderhoudspersoneel tot de leerkrachten en de opvangmedewerkers. De bedoeling is om de zin en het plezier voor het lezen aan te wakkeren en over lees- en lezersmodellen te beschikken.
- Interactief en ondersteund voorlezen en werken aan het fonologisch bewustzijn worden al toegepast in meerdere van onze onderwijsinstellingen en blijven zich, langzaam en gestaag, verspreiden als een olievlek binnen onze pedagogische teams, tot groot genoegen van de leerkrachten en in het belang van onze leerlingen.
- Gedachtewisselingen over het te implementeren pedagogische wiskundemateriaal hebben al geleid tot het testen van soms recente (wiskundige balans), soms 'vergeten' hulpmiddelen (telraam).
- Er werden met de kinderen mindfulnessoefeningen gedaan om de leerlingen te helpen hun stress beter te beheersen.
- Er worden in onze klassen steeds meer onafhankelijke workshops georganiseerd, waardoor kinderen individueel, op eigen tempo en volgens hun eigen behoeften kunnen oefenen, terwijl kinderen die extra uitleg nodig hebben bij die gelegenheid een beroep kunnen doen op de ondersteuning van hun leerkracht in kleine remediëringsgroepen.
Voor wat betreft uw vraag over de feedback die aan deze vergadering moet worden gegeven, is het stuurplan vastgesteld voor een periode van 6 jaar. Volgens mij is er gedurende deze 6 jaar geen enkele informatieverplichting. Gezien het belang van het onderwerp en het belang dat de inrichtende macht aan deze doelstellingencontracten hecht, is het echter zeker denkbaar om halverwege een commissie te organiseren om de leden van deze vergadering te informeren.
Indien u dat wenst, mag u mij uw vragen uiteraard ook overmaken via een mondelinge vraag of tijdens een ontmoeting. Ik zal u met plezier tonen welk relevant werk onze scholen op dat gebied leveren.
