Mondelinge vraag van de heer Matthieu Pillois (DéFI) over het project van Vlaanderen om de rijstroken van de Tervurenlaan richting Vier Armen af te sluiten
Mijnheer de voorzitter,
Mijnheer de burgemeester,
Dames en heren schepenen,
Geachte collega's,
De afgelopen weken was er in de pers sprake van dat de Werkvennootschap in het kader van haar project voor de verbreding van de ring rond het Brusselse Gewest de Tervurenlaan en Vier Armen in Tervuren wil herinrichten, met als uiteindelijke doel de aanleg van een fietssnelweg. De vier rijstroken zouden worden teruggebracht tot twee rijstroken voor het verkeer dat het Brusselse Gewest in- en uitrijdt op elke arm van de Tervurenlaan, met de aanleg van een tweerichtingsfietspad aan elke kant. Vanaf eind augustus 2021 zou een testfase van een maand worden gepland.
Ik begrijp uiteraard dat het belangrijk is om de mobiliteit van iedereen te verbeteren, maar het is ook belangrijk dat we ons blijven concentreren op de levenskwaliteit van de inwoners van Oudergem en op het overleg met hen. We moeten de moed hebben om ons samen met de buurgemeenten en het Brusselse Gewest te verzetten tegen bepaalde initiatieven die uit Vlaanderen komen en waarvan we vrezen dat ze de belangen van Brussel niet dienen. Het is absoluut noodzakelijk dat de geest van het plan 'Good Move', dat wij hebben onderschreven, wordt gerespecteerd en dat aan de bewoners wordt gegarandeerd dat er in hun wijken geen verschuivingen van de verkeerslast zullen plaatsvinden. De aanleg van een 'fiets-GEN' is interessant vanuit het oogpunt van een zachtere mobiliteit, maar mag niet tot gevolg hebben dat wijken onleefbaar worden, en dit ongeacht de getroffen gemeenten.
Ik ben vooral bezorgd omdat de langetermijndoelstelling van Vlaanderen voor dit project duidelijk lijkt: "De testfase is slechts een eerste stap. De uiteindelijke bedoelingen blijven dezelfde. Wanneer Vier Armen is omgevormd, zal het verkeer op de Tervurenlaan moeten worden aangepast: auto's in twee richtingen in het noordelijke deel op één enkele rijstrook, fietsers en voetgangers in het zuidelijke deel." We hebben ook gelezen dat de gemeente Oudergem haar advies heeft opgeschort in afwachting van een duidelijk standpunt van Vlaanderen, maar vooral van de Brusselse minister van Mobiliteit, Elke Van den Brandt, over dit finale project.
De testfase van één maand, die vreemd genoeg gepland is voor augustus 2021, lijkt me erg kort om een duidelijk beeld te krijgen van de reële impact van een vermindering van het aantal uitsluitend voor auto's bestemde rijstroken. Bovendien moeten we afwachten of de lockdown niet wordt verlengd en daarmee ook het telewerken. Er is een bestaand fietspad, dat wel nood heeft aan herstelwerken en een heraanleg, maar dat baat zou kunnen hebben bij een renovatie in die zin dat zowel fietsers als voetgangers er gebruik van kunnen maken.
Mijn vragen luiden dus als volgt:
- Wat is het standpunt van de gemeente Oudergem in dit dossier? Is dit standpunt veranderd sinds het advies werd opgeschort en zo ja, op welke punten?
- De kwestie van de risico's op een verschuiving van de verkeerslast is van fundamenteel belang: heeft u de gelegenheid gehad deze kwestie te bespreken met de andere betrokken gemeenten en de gewestelijke autoriteiten (met name wat de Tervurenlaan betreft)? Is het Vlaamse Gewest zich bewust van de risico's op een verschuiving van de verkeerslast in onze gemeente (en rekening houdend met de andere projecten van de Vlaamse overheid in verband met de Ring, met name het project voor een fietssnelweg F204 op de E411)?
- Zijn er alternatieven voor het door Vlaanderen ingediende project bestudeerd? Ik denk met name aan de renovatie van het huidige fietspad.
- Houdt het voorgestelde project wel degelijk rekening met de plaats van de voetgangers? Wat is er precies voor hen gepland?
- Een testfase is gepland voor augustus 2021, met de mogelijkheid van een verlenging. Wie heeft het tijdstip van deze testfase en de duur ervan bepaald? Wat is het standpunt van de gemeente ten aanzien van deze testfase?
- Als deze testfase ondanks het verzet van de gemeenten toch doorgaat, hoe zal de kruising met het fietspad in het midden van de Tervurenlaan ter hoogte van het kruispunt met de Tervuurse steenweg in Oudergem dan verlopen voor de fietsers? Is er hier geen veiligheidsrisico?
- Hoe beoordeelt u het overleg dat het Vlaamse Gewest tot hiertoe heeft gevoerd in dit voor de bewoners gevoelige dossier? Zijn er sinds de indiening van de adviezen van de gemeenten en de nieuwe informatie die in de pers is verschenen, nieuwe overlegvergaderingen geweest tussen Vlaanderen en het Brusselse Gewest en de gemeenten?
Ik dank u.
Matthieu Pillois
Gemeenteraadslid
Antwoord van mevrouw Sophie de Vos, schepen:
Wat betreft het gemeentelijke standpunt
De gemeente is niet in staat om een gunstig advies te geven. Wij beschikken niet over cijfers die ons in staat stellen een oordeel te vellen. Wij hebben gevraagd om globale impactstudies waarin rekening wordt gehouden met alle projecten van de Werkvennootschap voor de Ring, maar tot op heden hebben wij niets ontvangen. Voetgangers worden trouwens helemaal over het hoofd gezien in het project. Het kruispunt tussen de Tervurenlaan en de Tervuurse steenweg moet veilig worden gemaakt voor alle gebruikers. Bovendien ontbreekt het volledig aan een prognose inzake toereikende infrastructuur, zowel voor de duizenden fietsen die worden verwacht, maar ook en vooral voor de voetgangers ter hoogte van de Tervuurse steenweg.
Wat betreft de verschuiving van de verkeerslast
Wij zijn inderdaad bang voor een verschuiving van de verkeerslast en delen deze bezorgdheid met de buurgemeenten. Het Vlaamse Gewest lijkt zich niet te bekommeren om deze nefaste effecten op de Brusselse woonwijken, die in strijd zijn met de geest van Good Move.
Wat betreft de mogelijke alternatieven
De alternatieve oplossing is eenvoudig: in plaats van rijstroken te schrappen, moet de bestaande infrastructuur worden gebruikt en gerenoveerd. Het fietspad door het bos is zeker aan renovatie toe, maar is wel breed genoeg voor een tweerichtingsfietspad en een voetpad. In de andere richting is er ook een bestaand fietspad. Het zou zelfs verbreed kunnen worden met behoud van 2 rijstroken (zoals de aanleg van de Vorstlaan).
Wat betreft de voetgangers
De voetgangers zullen vanaf het kruispunt van de Tervuurse steenweg en de Tervurenlaan naar het huidige fietspad worden geleid. Er is niets voorzien voor hen in de richting van de toegang tot Brussel. De voetpaden zijn ofwel onbestaande ofwel uiterst smal. Er is niet eens een veilige manier om over te steken naar de tramhaltes.
Wat betreft de testfase
Dit moment werd ons voorgesteld door de Werkvennootschap. We hebben gewezen op de ongeschiktheid van de maand augustus (vakantie, telewerken). Het antwoord van de minister was dat de fase verlengd kon worden. Wij hebben geantwoord dat als het Gewest een test wil doen, het daarvoor op zijn minst een relevant tijdstip moet kiezen, zonder meteen tot verlengingen over te gaan. In de huidige stand van het dossier kunnen wij geen positief advies geven, gezien het ontbreken van objectieve gegevens over de gevolgen van de overgang naar één rijstrook op de Tervurenlaan voor de verschuiving van het verkeer naar de wijken, het ontbreken van een globale mobiliteitsstudie over de verschillende Vlaamse projecten op de Ring, het gebrek aan infrastructuur voor de voetgangers en het ontbreken van oplossingen voor knelpunten bij de op- en afritten van deze nieuwe "fietspaden", aangezien de Brusselse infrastructuur niet op dergelijke stromen is berekend.
Wat betreft het kruispunt steenweg/laan
Dit kruispunt zal uiterst complex en gevaarlijk worden voor alle gebruikers. Dit is een van onze grootste bekommernissen. Het kruispunt ligt in Oudergem, maar staat onder gewestelijk beheer. We hebben aan de alarmbel getrokken.
Wat betreft het overleg
Het valt niet te ontkennen dat er een groot aantal vergaderingen is gehouden om vooruitgang te boeken inzake de verschillende projecten van Werken aan de Ring. Maar zodra het advies van de gemeenten is uitgebracht, lijkt het niet in overweging te worden genomen.
Tot voor kort leek Vlaanderen het vanzelfsprekend te vinden dat het zijn projecten zou kunnen uitvoeren op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat zich niet duidelijk heeft uitgesproken en een eerder afwachtende houding aannam.
Onlangs nog hebben we een vergadering gehad met alle actoren (Werkvennootschap, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Oudergem). Voor het eerst tekent zich een meer constructieve manier van werken af. Maar dit is voor een ander project van Werken aan de Ring. We zullen zien of dit daadwerkelijk tot iets concreets leidt.
Wat de Tervurenlaan betreft, heb ik geen weet van nieuwe vergaderingen die gepland zijn sinds de schorsing van ons advies.
