Mijnheer de burgemeester,

Dames en heren schepenen,

Geachte collega's,

In het kader van het economisch herstelplan van de Europese Unie zal de regering van de Federatie Wallonië-Brussel een bedrag van € 495 miljoen krijgen van de begrotingsfaciliteit; daarvan zal een bedrag van € 300 miljoen worden aangewend voor de duurzame renovatie van de schoolgebouwen. Dat is uitstekend nieuws, gelet op de noden en het structureel gebrek aan investeringen in de scholen. De door de Franstalige regering vastgelegde verdeelsleutel bekrachtigt echter een significant onevenwicht tussen de scholen: 58,6% van de middelen gaat naar de schoolgebouwen van Wallonie-Bruxelles Enseignement (officieel onderwijs), 22,9% naar het gesubsidieerd officieel onderwijs en 18,5% naar het vrij onderwijs.

Ter indicatie herinner ik eraan dat de gemeente Oudergem acht Franstalige basisscholen op haar grondgebied heeft; daarvan ressorteert er één onder Wallonie-Bruxelles Enseignement, vier onder de gemeente Oudergem en drie behoren tot het vrij onderwijs. Voor de hele Federatie Wallonië-Brussel is de schoolbevolking als volgt verdeeld over de netten: (i) in het kleuteronderwijs, 7,08% voor WBE, 52,82% voor het gesubsidieerd officieel onderwijs en 40,10% voor het vrij onderwijs; (ii) in het lager onderwijs, 8,44% voor WBE, 49,04% voor het gesubsidieerd officieel onderwijs en 42,51% voor het vrij onderwijs. Algemeen heeft het gebrek aan evenwicht een negatieve weerslag op het gemeentelijk onderwijs dat een groot verschil ziet tussen haar schoolgaande bevolking en het aandeel aan financiële middelen dat haar potentieel wordt voorbehouden. Afhankelijk van de in aanmerking komende projecten kan dit voor een gemeente als Oudergem oplopen tot tienduizenden of zelfs honderdduizenden euro's. Op het vlak van gebouwen, meer dan voor wat anders ook, is het ene kind gelijk aan het andere kind. Al onze kinderen moeten onderwijs kunnen volgen in faciliteiten die de 21ste eeuw en de digitale revolutie die we doormaken waardig zijn, ongeacht de schoolkeuze. Bovendien gaat het om een keuze die wat betreft de middelbare school aan voorwaarden onderhevig is of zelfs een gedwongen keuze is. Volgens de Grondwet is het onderwijs vrij. Dit is echter niet mogelijk zonder echte gelijkheid wat betreft de terbeschikkingstelling van infrastructuur.

In deze context heeft onze partij herhaald hoezeer we zinnens zijn om aan elk onderwijsnet de aandacht te schenken die het verdient, gelet op de plaats die het inneemt en de opdrachten die het vervult. Momenteel echter zijn we daar ver van verwijderd. In het parlement van de Federatie Wallonië-Brussel werd ons de verdeelsleutel meegedeeld zonder enige motivatie of rechtvaardiging, behalve in een terzijde waar ons de hopeloos achterhaalde argumenten werden voorgeschoteld die destijds de kiem vormden van de schoolstrijd. Het heeft geen zin die schoolstrijd opnieuw aan te wakkeren nu we zoveel mogelijk stabiliteit nodig hebben om ons onderwijs te hervormen, inzonderheid met de hulp van het pact voor uitmuntend onderwijs.

De partijen DéFI en cdH hebben een voorstel van decreet ingediend dat ertoe strekt het bedrag van € 300 miljoen te besteden aan het prioritair programma voor de uitvoering van werken dat de middelen op evenwichtige wijze verdeelt, rekening gehouden met de schoolbevolking van elk net. Uit de eerste debatten in de parlementaire commissie blijkt duidelijk dat de partijen van de meerderheid (PS-MR-ECOLO) dit voorstel zullen afwijzen. De verandering van houding waarvan sommigen intussen blijk geven in de pers, kunnen niet verhullen dat socialistische, groene en liberale gedeputeerden ons voorstel ferm hebben afgewezen.

Het confessioneel vrij net heeft grote inspanningen geleverd om te proberen de regering van standpunt te doen veranderen en haar ertoe te bewegen de verdeelsleutel te herzien. Blijkbaar zou deze poging meer kans van slagen hebben met de steun van onze gemeente en van zowel de Brusselse als de Waalse gemeenten.

Ik zou u dan ook graag de volgende vragen stellen:

17 maart 2021

Christophe Magdalijns

Antwoord van mevrouw Élise Willame, schepen:

Ik dank u, mijnheer het gemeenteraadslid, voor uw vraag.

Alvorens u te antwoorden lijkt het mij van belang u te herinneren aan de doelstelling die gekoppeld is aan het Europees herstelplan in verband met de renovatieprojecten voor schoolgebouwen. Het doel is alle schoolgebouwen energie-efficiënter te maken.  De bestemming van deze Europese fondsen moet dus wel degelijk aan deze doelstelling beantwoorden.

Naar onze mening moet de vaststelling van de behoeften van scholen, voor alle netten, op deze basis gebeuren en billijk zijn om de doelstelling van energie-efficiëntie te bereiken.

We weten dat de staat waarin onze schoolinfrastructuur verkeert, een impact heeft op het dagelijks leven van leerlingen, leerkrachten en schooldirecties. Ambitieuze en kwaliteitsvolle programma's voor renovatie van de gebouwen laten niet alleen toe de klimaatdoelstellingen van ons land te verwezenlijken, maar leveren ook grote voordelen op inzake leefkwaliteit, vermindering van de facturen en het creëren van werkgelegenheid. Uitgeven om onze gebouwen te renoveren, zeker wanneer het gaat om schoolgebouwen, dat is niet uitgeven maar investeren.

Wij geloven dat de kwaliteit van de infrastructuur voor het welzijn van de kinderen het belangrijkste is. Het geld moet derhalve niet worden verdeeld om de netten te plezieren, maar om in duidelijk omschreven behoeften te voorzien. Het zal dus van essentieel belang zijn een kadaster op te stellen van de behoeften voor de renovatie van deze schoolinfrastructuren, met name van de gemeentelijke infrastructuur. Volgens de informatie waarover we beschikken, zou er momenteel aan dit kadaster worden gewerkt.

De huidige verdeelsleutel die aanvankelijk werd voorgesteld, leek ons niet evenwichtig en billijk voor alle netten.

We vragen dus niet enkel een billijke verdeelsleutel, maar ook uitleg bij de criteria die hebben geleid tot de vaststelling van de huidige verdeelsleutel, met het oog op het best mogelijke gebruik van overheidsgeld.

Gisteren vernamen wij uit de pers dat minister Daerden de elementen van de berekening van de verdeelsleutel van de budgetten zou nuanceren. Er zijn verschillende aanpassingsmogelijkheden aangekondigd die binnenkort aan de regering zullen worden voorgesteld. We juichen dit toe en zullen nauwlettend in het oog houden hoe deze sleutel wordt geanalyseerd.

In de toekomst zal het van essentieel belang zijn alle acties binnen de regering van de Federatie Wallonië-Brussel voort te zetten, zodat de investeringsinspanning niet beperkt blijft tot de bedragen die in het kader van het Europees herstelplan worden vrijgemaakt.

Tot op heden heeft het college nog geen officieel advies uitgebracht aan de regering van de Federatie Wallonië-Brussel. Dit advies werd gedragen door de partijen die in deze assemblee zijn vertegenwoordigd en door onze federatie, de Conseil de l’Enseignement des Communes et des Provinces (CECP, raad van het gemeentelijk en provinciaal onderwijs).

Wat betreft Oudergem, tot slot, hebben we in 2020 een project ingediend in het kader van het programma van prioritaire werkzaamheden voor het scholencentrum Blankedelle. Dit project voorziet in de renovatie van de vloeren met de verwijdering van asbesttoepassingen alsook in de renovatie van de binnendeuren en vensterbanken met asbesttoepassingen.

Dit project werd goedgekeurd en we kregen in september 2020 een kennisgeving vanwege de Federatie Wallonië-Brussel.