Mijnheer de burgemeester,

Mevrouw en mijnheer de schepen,

Geachte dames en heren raadsleden,

Warmterecords, vermenigvuldiging van het aantal weerrampen, smelten van de ijskappen, achteruitgang van de natuur: de bewijzen van de verwoestende impact van de menselijke activiteiten op de planeet stapelen zich op. Dit bevestigt dat het hoog tijd is om iets te doen aan de ontregeling van het klimaat. Het vormt de basis van een ongekende existentiële crisis voor de mensheid en de planeet.

Dit vooruitzicht vereist dat de regeringen, die verantwoordelijk zijn voor het behartigen van de belangen van de bevolking, zich nauwgezet houden aan de verbintenissen die ze zijn aangegaan in het kader van de Overeenkomst van Parijs, die tot doel heeft om de opwarming van de aarde ver onder 2°C te houden in vergelijking met de pre-industriële niveaus en om de inspanningen voor te zetten om de temperatuurstijging tot 1,5°C te beperken. De overeenkomst luidt als volgt: 'De ontwikkelde landen blijven het voortouw nemen door zich achter emissieverlagingsdoelstellingen in absolute cijfers te scharen'.

Ook al zijn de ondertekenaars van de overeenkomst staatshoofden en nationale regeringsleiders, toch valt niet te ontkennen dat de lokale overheden een cruciale rol spelen bij de uitvoering ervan.

In het 5 ^e rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC, Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering) staat het volgende te lezen:

'Lokale overheden worden steeds meer beschouwd als essentiële spelers bij het opschalen van de aanpassingsmaatregelen op het niveau van de collectiviteiten, de huishoudens en het maatschappelijk middenveld, bij het beheer van informatie met betrekking tot de risico's en in het kader van de financiering'.

In een artikel van het rapport, 'Voordelen van de subnationale acties' genaamd, benadrukt het IPCC dat 'de subnationale overheden zich sneller kunnen aanpassen aan nieuwe situaties en daarom flexibeler zijn om het bestaande klimaatbeleid te wijzigen of met name nieuwe beleidslijnen te definiëren, waaronder:

De subnationale regeringen kunnen de acties en het beleid afstemmen op de behoeften van de burgers, door de prioriteiten en de moeilijkheden gemakkelijker te identificeren, omdat ze dichter bij de burger staan dan gecentraliseerde overheden.'

Het afgelopen jaar heeft de klimaatsituatie wereldwijd, en met name in Brussel, een enorm aantal mensen op de been gebracht. Het is inderdaad daar dat Greta Thunberg voor het Europees Parlement sprak tijdens haar eerste buitenlandse reis in oktober 2018.

Ook al waren we slechts met zo'n 1.500 om op 7 oktober 2018 naar haar toespraak te luisteren, toch is het hier in Brussel dat de klimaatmarsen 'Claim The Climate' van 2 december en 'Rise for Climate' van 27 januari elk meer dan 70.000 mensen bijeenbrachten, wat de koppen van internationale kranten haalde.

Het is hier dat 35.000 jongeren op 24 januari hebben gestaakt om aan de regeringsleiders te vragen de bedreiging voor hun toekomst eindelijk serieus te nemen.

Het is hier dat 20.000 mensen op 12 mei hebben betoogd voor het klimaat en sociale rechtvaardigheid, die onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

Uw kiezers hebben dus blijk gegeven van een bewustzijn en een burgerengagement waarop u trots kunt zijn. Vandaag richten wij ons tot u, de politieke leiders op het bevoegdheidsniveau dat het dichtst bij de burgers staat, om u eraan te herinneren dat het hoog tijd is om actie te ondernemen voor het klimaat en de biodiversiteit.

We willen dat de gemeente Oudergem samenwerkt met de burgers om voor de toekomst behoorlijke leefomstandigheden voor iedereen te garanderen. Wij geloven dat de bedreigingen van een milieuramp, een economische ineenstorting, een volksgezondheidscrisis, een wereldwijd voedseltekort, een vernietiging van de biodiversiteit en veiligheidscrises van ongekende omvang enkel kunnen worden tegengegaan door een klimaatnoodtoestand te erkennen en ecologische transitieplannen uit te voeren.

Tot op heden hebben 3 landen (Argentinië, Ierland, Portugal) en bijna 1.000 collectiviteiten over de hele wereld een klimaatnoodtoestand uitgeroepen, waaronder de steden Londen, Parijs, Keulen, Düsseldorf, Milaan, Napels, Genève, Glasgow, Warschau, New York en San Francisco.

De gemeente Koekelberg was de eerste gemeente in België om 'een klimaatnoodtoestand' uit te roepen door zich ertoe te verbinden zo snel mogelijk een participatief proces op weg naar een klimaatplan te starten.

Wij, inwoners van Oudergem, vragen u om het voorbeeld van Anderlecht, Brussel-stad, Etterbeek, Elsene, Koekelberg, Sint-Gillis, Schaarbeek, Ukkel en Sint-Pieters-Woluwe te volgen door op uw beurt de klimaatnoodtoestand uit te roepen en de nodige maatregelen te nemen , zodat Oudergem een veerkrachtige gemeente wordt die in staat is om sociale rechtvaardigheid en klimaatrechtvaardigheid hand in hand te laten gaan, om voor iedereen de best mogelijke levensomstandigheden te garanderen.

Als gewone burgers die net als zoveel anderen reageren op de urgentie van de situatie, hebben we u geen lessen te geven over de milieu-uitdagingen die u maar al te goed kent. Daarom pretendeer ik hier niet de specifieke maatregelen te beschrijven die de gemeente zal moeten ondernemen, waarvan sommige wellicht al aan de gang zijn. Ik wil u echter de volgende aanbevelingen voorleggen die zijn geïnspireerd op het transitiepact [1] , dat werd opgesteld door een vijftigtal partnerorganisaties en een breed burgeroverleg in Frankrijk om meer ecologische, solidaire en democratische gemeenten uit te bouwen.

Het pact is gebaseerd op de volgende principes:

Wij hebben benadrukt dat het belangrijk is om:

Het collectief 'Rise for Climate' heeft beslist om de gemeenteraad van elke Brusselse gemeente te blijven interpelleren om te vragen de klimaatnoodtoestand uit te roepen.

We hopen dat onze gemeente Oudergem zodoende een van de eersten zal zijn die formeel haar verbintenis zal uiten om te handelen voor het klimaat en de biodiversiteit.

We nodigen deze gemeenten uit om samen te komen, hun beste praktijken uit te wisselen en samen te werken over de gemeentegrenzen heen, om van Brussel een voorbeeldig en inspirerend gebied te maken.

Ik dank u, mijnheer de burgemeester, dames en heren schepenen, dames en heren raadslieden, voor de aandacht die u aan deze interpellatie heeft besteed.

Wij, inwoners van Oudergem, zijn bereid om te luisteren naar het antwoord dat u erop wilt geven.

Ik dank u voor uw interpellatie en uw dagelijkse inzet en optreden voor het klimaat en de biodiversiteit.

De partners van de meerderheid zijn bijzonder gevoelig voor alles wat te maken heeft met de strijd tegen de klimaatopwarming. Uiteraard overstijgt de milieu-uitdaging de grenzen van de gemeente Oudergem. Maar op lokaal niveau kunnen we werken aan een duurzame ontwikkeling van onze infrastructuur en ons beleid. De toekomst is aan korte ketens, energiebesparing, actieve vervoerswijzen en buurtwinkels.

Duidelijke en precieze verbintenissen die in de op 21 januari 2019 door de gemeenteraad goedgekeurde algemene beleidsverklaring zijn opgenomen om met name de strijd tegen de klimaatopwarming aan te binden.

Ik verwijs ook naar de vele acties die zijn opgenomen in het actieplan 'Lokale Agenda 21' dat op 13 maart 2018 door het college van burgemeester en schepenen van Oudergem werd goedgekeurd en in samenwerking met de burgers werd opgesteld, evenals naar de verschillende moties die al door de gemeenteraad zijn aangenomen.

Ik herinner aan de verbintenissen van de gemeente die in overeenstemming zijn met de drie hoofdprincipes van het transitiepact: bewustmaking rond en opleiding over transitie, meebouwen aan een lokaal beleid en integratie van sociale en milieucriteria in de bemiddelingen over gemeentelijke projecten.

De gemeente Oudergem zal op haar beurt de klimaatnoodtoestand uitroepen en de nodige maatregelen nemen, zodat Oudergem een veerkrachtige gemeente wordt die in staat is om sociale rechtvaardigheid en klimaatrechtvaardigheid hand in hand te laten gaan, om voor iedereen de best mogelijke levensomstandigheden te garanderen.

---

[1] https://www.pacte-transition.org